Ликвидатор аварии на ЧАЭС из Кореличей Валерий Адерейко: «В Чернобыле работали на совесть, ведь мы рисковали ради будущего наших детей и внуков»
Трыццаць пяць гадоў таму адбылася аварыя на Чарнобыльскай АЭС. Сярод яе ліквідатараў былі і жыхары Карэліччыны.
Журналіст раённай газеты «Полымя» сустрэлася з вадзіцелем ААТ «Карэлічы-Лён», жыхаром райцэнтра Валерыем Васільевічам АДЗЯРЭЙКАМ, які ў 1986 годзе працаваў у Чарнобыльскай зоне.
— Валерый Васільевіч, чорнае крыло Чарнобыля закранула і Вас. Нагадайце, калі ласка, як гэта было.
—У чэрвені 1986 года ад Карэліцкай сельгасхіміі на машынах ЗІЛ-130 АРУП-8 мы былі накіраваны праводзіць дэзактывацыю глебы ў Брагінскі раён. Наша работа заключалася ў наступным: ездзілі ў Калінкавічы і Рэчыцу па даламітавую муку і апрацоўвалі ёй глебу.
Наша змена з 6 чалавек была ў Чарнобылі тройчы па 15 дзён. Гэта нялёгкія старонкі мінулага, якія час ад часу ўсплываюць у памяці і якія, вядома, не выкрасліш.
— Што ўрэзалася ў памяць?
— У першыя дні ў Чарнобыльскай зоне зусім не хацелася есці, мы толькі пілі ваду. Калі нам вымяралі дозу радыяцыі, то яна была вышэй за дапушчальную ў два разы.
У Камарыне (гэта бліжэй да Чарнобыля) ваенныя клалі новае асфальтавае пакрыццё і ўстанаўлівалі новыя агароджы. Тут жыццё ішло сваёй чарадой. Мы ж апрацоўвалі даламітавай мукой сельгасугоддзі і стараліся рабіць гэта адказна — для гэтага нас сюды накіравалі.
— Ці адбілася знаходжанне ў Чарнобыльскай зоне на Вашым здароўі?
— Перад пенсіяй пачалі вылазіць балячкі: сталі балець ногі, са спіною мучаюся… Можна спасылацца на пражытыя гады, але мяркую, што тут ёсць і адбітак Чарнобыля. Адным словам, праца ў забруджанай зоне не прайшла бясследна.
— А якая праца была на Карэліччыне?
— Сямнаццаць гадоў працаваў у Карэліцкай сельгасхіміі, восем — у калгасе імя Чарняхоўскага і сямнаццаць — на Карэліцкім ільнозаводзе. Сваю шафёрскую справу люблю, хоць увесь час у дарозе і за рулём. Можа, гэта камусьці падасца вельмі складаным, але калі любіш круціць баранку, то на часовыя цяжкасці не звяртаеш увагі.
— Рэха Чарнобыля праз трыццаць пяць гадоў адгукаецца ў сэрцы? Вы часта ўспамінаеце той час?
— Часта ўспамінаю хлопцаў, якіх ужо няма. З нашай змены, з шасці чалавек, няма нікога, апошняга не стала год таму. Яны яшчэ маглі жыць і радавацца жыццю.
— Што Вы лічыце галоўным у жыцці?
— Здароўе. Калі яно ёсць, будзе ўсё. У мяне ёсць шмат для шчасця: дом, сям’я, дзеці, унукі…
— Сярод знаёмых ёсць ліквідатары наступстваў Чарнобыльскай АЭС? Вы падтрымліваеце з імі зносіны?
— Вядома, ёсць. Пры сустрэчах успамінаем тыя гады. З іх ніхто, акрамя Аляксандра Шэўкі, не працуе. У кожнага па-свойму склаўся лёс. Здароўе таксама па-рознаму: хтосьці адчувае сябе лепш, хтосьці горш. Чарнобыль у свой час, відаць, паўплываў на гэта. Як не круці, жыццё прадаўжаецца, трэба верыць у лепшае.
— Дата ў календары — Дзень Чарнобыльскай трагедыі — прыпадае на вясну. Які настрой у гэтыя дні?
— Люблю вясну, бо ўсё навокал ажывае ў прыродзе. Хоць у сельскіх жыхароў дабаўляецца работы, але яны робяць карысныя справы. Адно толькі тое, што вырошчваюць хлеб, заслугоўвае прызнання і пахвалы. Дата ў календары — гэта напамінак пра той ужо далёкі час, калі мы былі ліквідатарамі катастрофы на Чарнобыльскай АЭС. Гэта засталося ў нашай памяці і вярэдзіць нашы душы. Мы рызыкавалі дзеля заўтрашняга дня — будучага дзяцей і ўнукаў. Такія трагедыі не павінны паўтарыцца.
Галіна СМАЛЯНКА
Фота Іны ЛЕЙКА і з архіва героя публікацыі