21 лютага — Дзень роднай мовы. Беларускамоўныя карэліччане расказваюць, як яны прыйшлі да матчынага слова

Штогод 21 лютага ва ўсім свеце адзначаецца Міжнародны дзень роднай мовы. Гэта свята, абвешчанае 17 лістапада 1999 года на 30-й сесіі ЮНЕСКА, накіравана на падтрымку нацыянальных моў і культур, захаванне нацыянальнай адметнасці і самабытнасці, забеспячэнне права кожнага чалавека карыстацца роднай мовай і спрыяе ўсведамленню моўных і культурных традыцый.

Напярэдадні свята мы пацікавіліся ў тых, хто заўсёды размаўляе і думае па-беларуску, як яны прыйшлі да матчынага слова.

Святлана Варава, настаўнік беларускай мовы і літаратуры ДУА “Райцаўскі ВПК дзіцячы сад-сярэдняя школа”:

 – Мілагучнасць роднай мовы, яе багацце і разнастайнасць, прыгажосць і глыбіня літаратурных вобразаў захаплялі мяне яшчэ з юнацтва.

 На сваіх уроках стараюся далучыць школьнікаў да духоўных каштоўнасцей беларускага народа, абудзіць жаданне шанаваць традыцыі і культуру роднага краю.  Сёння сам час патрабуе звярнуцца да сваіх вытокаў, гістарычнай памяці, паглыбляць знаёмства з родным краем, беларускімі традыцыямі, фальклорам, прывіваць пачуццё грамадскасці, любоў да Радзімы.

Вельмы важна навучыць дзяцей з павагай ставіцца да беларускай мовы, не саромецца на ёй размаўляць.

Спасціжэнне на належным узроўні беларускай мовы і літаратуры фарміруе ў кожным навучэнцы ўсведамленне яго прыналежнасці да народа, які мае сваю слаўную гісторыю, багатую культуру, развітую мову, гэта значыць, абуджае пачуццё нацыянальнай годнасці, патрыятызму.

Галіна Калтунова, ветэран працы:

 – Зярнятка любові да роднай мовы ўзышло ў маё свядомаці з нараджэння, бо на ёй размаўлялі мае бацькі, жыхары роднай вёскі Падгайна, на ёй пісаў канспекты тата, які пакінуў гэты свет у 1948 годзе па прычыне цяжкага ранення на вайне. Падрастаючы, я разумела, услухоўваючыся ў гаворку вяскоўцаў, што ва ўсім свеце няма такой багатай на пачуцці мовы. Хацелася захаваць у сэрцы яе каларыт, незвычайную пяшчотнасць, шчырасць, думаць і размаўляць па-беларуску. Мне пашчасціла вучыцца ў вельмі таленавітых і разумных настаўнікаў як у маёй роднай Цырынскай сярэдняй школе, так і ў Беларускім дзяржаўным універсітэце імя Леніна. У час майго навучання там працавалі Ніл Гілевіч, Алег Лойка, Леанід Шакуля, для студэнтаў праводзіліся сустрэчы з Васілём Быкавым, Янкам Брылём, Генадзем Бураўкіным, Максімам Танкам і іншымі майстрамі слова, што размаўлялі на беларускай мове заўсёды. А мы маладыя бралі з іх прыклад. Так і адбылося, что мова стала маім жыццём. Карыстанне роднай мовай дорыць багацце і часцінку лёсу продкаў. Што можа быць каштоўней?

Айцец Ежы Саковіч, пробашч парафіі Маці Божай Нястомнай Дапамогі ў Карэлічах і Святой Ганны ў Варончы:

 – На роднай мове я размаўляю і думаю з самага дзяцінства. Мае бацькі заўсёды шанавалі традыцыі роду, таму ад нараджэння ў доме гучалі родныя словы. Пасля я вучыўся ў беларускамоўнай школе, а потым і сам працаваў настаўнікам пачатковых класаў і таксама выкладаў заняткі на беларускай мове. Ведаеце, яна ў нас сапраўды асаблівая, вельмі мілагучная, спеўная, у ёй ёсць шмат цікавых слоў, якія не маюць аналагаў. Мне вельмі прыемна чытаць кнігі беларускіх пісьменнікаў, я цікаўлюся беларускай гісторыяй і мастацтвам. Вельмі люблю свой родны кут, які ніколі ні на што б не прамяняў.

Дарэчы

Паводле вынікаў перапісу насельніцтва 2019 года беларускую мову назвалі роднай 62,1% жыхароў краіны. З 19926 жыхароў Карэліччыны 16707 (83,8%)  лічаць роднай беларускую мову, 13219 (66,3%) чалавек карыстаюцца ёй дома.

Наталля САКАЛЯНСКАЯ

Фота Іны ЛЕЙКІ, з архіва рэдакцыі