Жители Кореличского района активно переходят на электроотопление домов

Нельга ўявіць вясковую хату без печы. Яна займае цэнтральнае месца ў будынку, з ёю звязана шмат традыцый, павер’яў і прыкмет. Сцюдзёнай зімовай парой яна сагравала ўсю вялікую сялянскую сям’ю, у ёй гатавалі ежу, яна служыла ложкам і была месцам, якое збірала вакол сябе ўсіх дамачадцаў.

І цяпер над многімі вёскамі падымаецца ўзімку шызы дымок. Каб ацяпліць хату, неабходна загадзя нарыхтаваць дроў, прынесці іх, распаліць агонь. На жаль, большасць жыхароў невялікіх вёсак — людзі сталага ўзросту, якім ужо складана гэта рабіць. Да таго ж, цвёрдае паліва каштуе грошай. Альтэрнатывай пячному ацяпленню стала газавае, але не ўсе вёскі газіфікаваны. І тут на дапамогу вяскоўцам прыходзіць электрычнасць.

 Сярод жыхароў вёскі хапае тых, хто ацаніў жыццё ў хаце, якую грэюць кілаваты. Дзяржава імкнецца падтрымаць тых, хто выкарыстоўвае электрычнасць для ацяплення. У красавіку 2020 года быў падпісаны Указ № 127 «Аб кампенсаванні расходаў на электразабеспячэнне эксплуатуемага жыллёвага фонду», які распрацаваны ў мэтах стымулявання грамадзян да пераходу ў сваіх жылых дамах на выкарыстанне электрычнай энергіі для ацяплення, гарачага водазабеспячэння і прыгатавання ежы. Згодна з ім грамадзянам вяртаецца частка расходаў на выкананне работ па электразабеспячэнні. Памер кампенсацыі для непрацуючых пенсіянераў, шматдзетных сем’яў і іншых катэгорый грамадзян, якія патрабуюць павышанай увагі, — 40%, для астатніх грамадзян — 20% ад кошту выкананых работ. З увядзеннем у экплуатацыю БелАЭС у краіне з’явіліся дадатковыя аб’ёмы чыстай электрычнай энергіі, такім чынам Беларусь імкліва ўварвалася ў атамную эліту свету па вытворчасці атамнай энергіі. Краіна стала менш залежаць ад прыроднага газу і далучылася да сусветнага трэнду па пераходзе на чыстую энергію.

Жыхары вёскі Некрашэвічы Турэцкага сельсавета ўжо ацанілі выгаду электрычнага ацяплення. У гэтым годзе яно з’явілася ў хаце пенсіянера, былога вадзіцеля КУСП “Чарняхоўскі-Агра” Уладзіміра Іванавіча Матусевіча. Падключэннем займаўся яго сын настаўнік Лукскай СШ Уладзімір Уладзіміравіч.

— Тата ўжо пажылы, сёлета яму споўніцца 91 год. Зразумела, што яму складана нарыхтаваць дроў, прынесці іх у хату, распаліць печ. Таму мы і вырашылі падключыць электрычнае ацяпленне, — кажа Уладзімір Уладзіміравіч.

Мужчына расказвае, што для афармлення неабходных папер звярталіся ў службу “Адно акно” Карэліцкага райвыканкама. Працэдура заняла паўтара месяца. Райвыканкам разгледзеў заяву — і працэс пайшоў. Прыязджаў спецыяліст з Карэліцкага раёна электрычных сетак, правяраў, ці дастатковая прапускная здольнасць сетак знешняга электразабеспячэння. Устаноўкай батарэй займалася фірма з Баранавіч. Пасля ўстаноўкі прыехалі спецыялісты з энерганагляду, затым сістэму падключылі да лініі. Цяпер у хаце цёпла ад батарэй.

Дом абаграваюць пяць электрычных батарэй. На кожнай з іх устаноўлены тэрмарэгулятар, які дазваляе выставіць неабходную тэмпературу і падтрымлівае яе пастаянна.

—  У нас цагляны дом, таму цяпло вельмі хутка выходзіла — кажа Уладзімір Уладзіміравіч. — Зімой прыходзілася прыязджаць два разы на дзень, каб прапаліць печ. Увогуле, каля яе прайшло маё дзяцінства. Зімой прыходзіш з хакею — адразу да печы, каб сагрэцца. Цяпер заходзіш — у хаце цеплыня і ўтульнасць.

За ўстаноўку неабходнага абсталявання Матусевічы заплацілі каля 5 тысяч рублёў. Электрычнае ацяпленне “наматала” 1500 кВт за месяц, што роўна прыкладна 70 рублям. Але Уладзімір Уладзіміравіч кажа, што бачыць у ім толькі плюсы:

— Цяпер не трэба клапаціцца пра нарыхтоўку дроў, ведаеш, што абсталяванне працуе, і я ўпэўнены, што ў бацькавай хаце цёпла. Калі паліў тату печ, то ўсё роўна было хваляванне за тое, ці добра яна прапалілася, ці не пойдзе ў хату дым. Цяпер не трэба хвалявацца.

Яшчэ аднымі шчаслівымі ўладальнікамі электрычнага ацяплення сталі Мікалай і Галіна Крывапуст. Гаспадар расказвае, што аб такім ацяпленні даведаўся ад суседзяў.

— Афармленне папер заняло каля двух месяцаў, — кажа Мікалай Аляксандравіч. — Справа зацягнулася, бо мы чакалі майстра, які б устанавіў нам абсталяванне.

Электрычнасць грэе дом сям’і Крывапуст ужо месяц. Гаспадары кажуць, што вельмі гэтаму рады.

— У нас было паравое ацяпленне, — расказвае Мікалай Крывапуст. — Прыходзілася вельмі рана прачынацца, каб распаліць кацёл. Днём усе ішлі на працу, цяпло выходзіла, таму вечарам зноў распальвалі кацёл, каб было цёпла ноччу.

— Затое цяпер — прыгажосць, — дадае Галіна Уладзіміраўна. — Прыехаў з працы і можаш быць упэўнены, што ў доме цёпла. Распранаешся і займаешся сваімі справамі, не думаеш аб тым, што трэба паліць кацёл, падкладаць паліва, сачыць.

— Каб ацяпліць наш дом, неабходна было замовіць тры машыны дроў і дзве з паловай тоны брыкету. Гады ідуць, калоць дровы ўжо складана, а з часам складана стане нават насіць іх. Цяпер мы ўстанавілі сем батарэй, і ў хаце цёпла. За работу заплацілі каля сямі тысяч рублёў.

Суседні дом, дзе жыве стараста вёскі Анатоль Сямёнавіч Палуян, таксама грэюць кілаваты. Пенсіянер расказвае, што даведаўся аб такім відзе ацяплення, калі яго ўсталёўваў сусед. Пагаварыў з майстрам і зацікавіўся. Звярнуўся ў службу “Адно акно” Карэліцкага райвыканкама, дзе напісаў заяву на падключэнне электрычнага ацяплення:

— У службе “Адно акно” працуюць вельмі граматныя спецыялісты, якія ўсё падрабязна падказалі, расказалі, дапамаглі з афармленнем неабходных папер.

Вельмі спадабалася мужчыну і праца майстра, які займаўся ўстаноўкай электраацяплення:

— Усё зрабіў сам спецыяліст, мы толькі назіралі. Нават мэблю, дзе гэта было неабходна, перасоўваў сам. Усё акуратненька, нават не скажаш, што там свідравалі сцены ці праводзілі якія-небудзь работы.

Электрычнаму ацяпленню гаспадар не можа нарадавацца:

— Выгада відавочная. Раней трэба было нарыхтаваць дроў, прынесці, распаліць печ, затым выбраць попел, вынесці. З гадамі гэта рабіць складана. Цяпер жа трэба проста выставіць на рэгулятары неабходную тэмпературу.

СКАЗАНА

Прэзідэнт Беларусі Аляксандр ЛУКАШЭНКА:

— Нават крытыкі БелАЭС у Літве шкадуюць аб тым, што ў свой час закрылі сваю АЭС. І цяпер атамная энергетыка прызнана чыстай і зялёнай. А, напрыклад, у Польшчы запланавана будаўніцтва дзвюх АЭС. Мы БелАЭС пабудавалі. Добрая станцыя. Гэта — будучыня. Зразумела, што гэты край заўсёды будзе ў цэнтры ўвагі. Ён будзе развівацца.

Тры гады таму, запускаючы першы энергаблок, я гаварыў аб тым, што надышоў гістарычны дзень: пачалася эра мірнага атама (а сёння мы і ядзерная дзяржава па ядзернай зброі). І сапраўды, атрымаўшы ў няпростым 2020 годзе гэты выдатны аб’ект як падарунак да 7 лістапада і сёння другі блок, мы зрабілі правільна, стварыўшы гэты цуд.

Выгада атамнай энергетыкі відавочная: гэта дасць магчымасць прамысловасці і сельскай гаспадарцы працаваць больш эфектыўна і зробіць жыццё грамадзян у краіне больш камфортным за кошт таннай электраэнергіі.

Падчас рабочай паездкі ў Астравецкі раён Гродзенскай вобласці, 3 лістапада 2023 года.

Сяргей СТОЛЯР

Фота аўтара